Η Παναγία των Ακριτων. Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

 

Όταν σου ζητάνε ένα έργο και η ιδέα που έχουν γι αυτό ταιριάζει με σένα είναι το ιδανικό για έναν εικαστικό.
“Μήτηρ Θεού η Παναγία των Ακριτών”
Μια προσπάθεια δημιουργίας εικονογραφικού τύπου της Θεοτόκου που να την συνδυάζει τα Ακριτικά Έπη.
Η Παναγία εικονίζεται με βάση την αφήγηση της Αποκάλυψης που αναφέρεται συμβολικά σε αυτήν. Κεφ. 12:  “1 Καὶ σημεῖον μέγα ὤφθη ἐν τῷ οὐρανῷ, γυνὴ περιβεβλημένη τὸν ἥλιον, καὶ ἡ σελήνη ὑποκάτω τῶν ποδῶν αὐτῆς, καὶ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτῆς στέφανος ἀστέρων δώδεκα,  [....] 5 καὶ ἔτεκεν υἱόν ἄρσεν, ὃς μέλλει ποιμαίνειν πάντα τὰ ἔθνη ἐν ῥάβδῳ σιδηρᾷ.”
Ετσι ο Κύριος εικονίζεται να κρατά την “σιδηρά ράβδο” η οποία κατά ευτυχή σύμπτωση αναφέρεται ως το κύριο όπλο των Ακριτών, το “απελατίκιον” ή “ραβδίν” κλπ.
Τα άστρα, το φεγγάρι και ο ήλιος που αναφέρονται στο κείμενο της Αποκάλυψης να συνοδεύουν την “γυνή”, συνδέονται, κατά ευτυχή σύμπτωση και με την ακριτική ποίηση. “Αστρίτσια χαμηλώσετε φεγγάρι κάθα έλα” λέει ο “Αιχμάλωτος”στο ομώνυμο τραγούδι ενώ στην παραλλαγή Εσκοριάλ έχουμε τον θρήνο των αδελφών της μητέρας του Διγενή: “Κυρ- ήλιε μου τι να ποιήσωμεν να ευρούμεν την αδελφήν μας” (στ. 91)
Στην κάτω ζώνη εικονίζεται ο Διγενής Ακρίτας και ο πατέρας του ο Αμιράς Μουσούρ και τα όπλα τους που ευλογεί η Παναγία. Ο Μουσούρ μετά την μεταστροφή του στον Χριστιανισμό, εκφράζεται ιδιαίτερα για την Θεοτόκο: (Εσκ. στ. 549: “είδον οι οφθαλμοί μου την πανύμνητον Θεοτόκον. ώ και τι την αγαπώ εξ όλης της ψυχής μου”.
“Κρότοι και κτύποι και απειλαί μη σε καταπτοήσουν” (Εσκ. στ 1)

Ο άγιος Ιωακείμ ο Παπουλάκης

 

Ο άγιος Ιωακείμ ο Παπουλάκης ο εν Ιθάκη (1786-1868)
ο και Βατοπαιδινός επιλεγόμενος, μια που μόνασε στην
ομώνυμη μονή, ήταν μια μορφή που έδρασε στην
επαναστατημένη Ελλάδα (όπου φυγάδευσε πολλούς αμάχους
στα Επτάνησα) και στη Αγγλοκρατούμενη Ιθάκη.
Ειδικά στο νησί αυτό είχε πολυποίκιλη δράση.
Στην εικόνισή του επιλέχθηκαν συμβολικά, οι πολλοί ναοί
που έχτισε και το συμβάν της προμήθειας αλεύρου
στο πεινασμένο νησί το οποίο ο άγιος αγόρασε χωρίς ...χρήματα
τα οποία όμως ξεπλήρωσε αργότερα. Φυσικά, αυτά τα δύο συμβάντα
δεν καλύπτουν ούτε κατ' ιδέα την σημαντική και θαυματουργή
 δράση του στην Ιθάκη.
Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

Σημείωση: Δεν πρέπει να συγχέεται με τον επιλεγόμενο "Παπουλάκο"

Ο άγιος μάρτυς Βιτάλιος της Ραβέννας.

 

Ο άγιος Βιτάλιος ήταν οπλουργός στον Ρωμαϊκό στρατό.
Μαρτύρησε ομολογώντας τον Χριστό τον 1ο αιώνα.
Παριστάνεται στην εργασία του, όπου βλέπουμε
το εσωτερικό μιας Ρωμαϊκής "Fabrica".
Στα πόδια του, ο λάκκος που τον έριξαν
και οι πέτρες που τον λιθοβόλησαν.
Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη.

Ο άγιος Γεώργιος. Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη.

Ο άγιος Γεώργιος.
Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη.

 

Οι άγιοι μάρτυρες Θεόδωρος ο Βάραγγος και ο υιός αυτού Ιωάννης

Οι άγιοι μάρτυρες Θεόδωρος ο Βάραγγος και ο υιός αυτού Ιωάννης.  Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη

Οι άγιοι αυτοί τιμώνται στην Ρωσία αλλά δεν βρήκα αναφορά σε ελληνικές πηγές. Ο Θεόδωρος (Φιοντόρ) είχε υπηρετήσει στην Αυτοκρατορική φρουρά των Βαράγγων στην Κων/λη και μετά την απόλυσή του είχε επιστρέψει στο Κίεβο αφού είχε βαπτιστεί. Ο εκχριστιανισμός των Ρώσων είχε αρχίσει, και οι παγανιστές αντιδρούσαν έντονα. Ζήτησαν από τον Θεόδωρο να τους δώσει τον γιό του, Ιωάννη, που ήταν κι αυτός Χριστιανός, για να τον θυσιάσουν στους θεούς. Ο Θεόδωρος είπε να φωνάξουν τον ίδιο τον θεό τους να πάρει τον γιο του, αν υπάρχει. Εκπαιδευμένος στον Βυζαντινό στρατό αυτός και ο γιος του ήταν δύσκολοι αντίπαλοι. Στάθηκαν στον όροφο του σπιτιού τους, όπου μόνο μια σκάλα έδινε πρόσβαση, και αντιμετώπιζαν όποιον τολμούσε να την ανέβει. Οι παγανιστές έκοψαν τις κολώνες του ορόφου και έτσι τους έπιασαν. Οι άγιοι μαρτύρησαν το 978 και η μνήμη τους τιμάται στις 12 Ιουλίου.

Περισσότερα, εδώ

Η Αγία Μαρίνα

Η αγία Μαρίνα. Έργο Δημητρίου Σκουρτέλη.
Η ενδυμασία της αγίας πάρθηκε από μια παλιά της εικόνα.

 

Αλφρέδος ο Μέγας, Χάρολντ Γκόντουινσον

Δύο Άγγλοι βασιλείς που θα άξιζαν να περιληφθούν στο αγιολόγιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Ακόμα κι αν δεν έχουν αγιοκαταταxθεί, οι δύο βασιλείς μπορούν να απεικονιστούν με φωτοστέφανο με βάση την βυζαντινή παράδοση απεικόνισης των βασιλέων. Ο Αλφρέδος ο Μέγας (849-899) κατόρθωσε να ενώσει τους Άγγλους, να περιορίσει πολεμώντας τους Βίκικγκ και μάλιστα να αρχίσει να τους εκχριστιανίζει. Επίσης, συνέταξε και νόμους (Γι αυτό και το ειλητάριο στο χέρι του)

Ο αχαϊκός τίτλος: "BRYTENWEALDA" όριζε τον βασιλιά που ήταν επικυρίαρχος σε όλα τα αγγλοσαξονικά βασίλεια.

Ο Χάρολντ Β' Γκόντουινσον (1022 - 1066) ήταν ο τελευταίος Αγγλοσάξονας βασιλιάς. Έπεσε μαρτυρικά στην Μάχη του Χέιστινγκς από τους Νορμανδούς του Γουλιέλμου του Κατακτητή που εκτελούσαν εντολή του Παπισμού. Προηγουμένως είχε μόλις νικήσει τους Βίκινγκς του Χάραλντ Χαντράντα στην Μάχη της Γέφυρας του Στάμφορντ και τίποτα δεν μπορεί να με πείσει πως αυτή η διμέτωπη επίθεση δεν ήταν προσχεδιασμένη. Ο λαός δημιούργησε τον θρύλο πως επέζησε της μάχης και περιφέρονταν σαν ασκητής μέχρι τον θάνατό του. Ο Χάρολντ πολέμησε στην πρώτη γραμμή με τον οπλισμό ενός απλού huscarl, με τον χαρακτηριστικό πέλεκυ. Ο Χάρολντ απεικονίζεται αφαιρετικά στην "Ταπετσαρία της Μπαγιέ" με μακρύ κόκκινο μουστάκι. Πρόσθεσα την κορώνα και τον βασιλικό μανδύα. Το κάτω μέρος του αλυσιδωτού χιτώνιου πρέπει να δένονταν κάτω από τα γόνατα, δίνοντας την εντύπωση "παντελονιού" όπως το βλέπουμε στην παραπάνω ταπετσαρία. Πατά το βέλος που κατά την παράδοση τον σκότωσε χτυπώντας τον στο μάτι.

Έργα Δημητρίου Σκουρτέλη